پس از استعفا و برکناری اجباری دولت تحت حمایۀ روسیه در اوکراین و تحت تعقیب قرارگرفتن تعداد کثیری از آنها، مقامهای روسی واکنشهای هیجانی و ناپختهای در قبال تحولات داخلی این کشور ازخود نشان دادند که در صورت استمرار اینگونه تحرکات موجب بروز چالشهای زیادی در مناسبات مسکو با کیف و همینطور با غرب خواهد گردید. چند روز پس از سقوط رییس جمهور و دولت روسگرای اوکراین مبادله مستقیم و غیرمستقیم کلام، میان مقامهای امریکا و کشورها و نهادهای اروپایی با مقامهای روسی و دست یازیدن به برخی اقدامات قابل تامل ازشدت بیشتری برخوردار شده است که در بسیاری موارد آشکارا و تلویحاً و توأمان دارای ماهیتی هشدار دهنده و تلطیف گونه است.
تحولات در اوکراین ماهیتی سیال و نگران کننده دارد. با حمایت روسیه، رییس جمهور فراری اوکراین که گفته میشود ثروت زیادی را تصاحب کرده و جبرا جایدادهایش را در اوکراین برجا گذاشته، با دو اولاد ذکورش به روسیه متواری شده و در ویلای شخصی پوتین اقامت گزیده و غرب را در سقوط خود مقصر میداند، اما خود را کماکان رییس جمهور اوکراین دانسته است.
مقامهای روسی هم اهتمام خاصی نسبت به اعلام مواضع خود در قبال اوکراین و تاکید بر عدم دخالت غرب در امور داخلی این کشور میکنند. مسکو مزید بر چنین اقدامات و رفتارهایی از روس تبارهای ساکن شبه جزیره کریمه که اکثریتی دراین منطقه محسوب میشوند در به احتزاز درآوردن پرچم روسیه بهره میبرد و از طریق سوق دادن کریمه به سوی خودمختاری و برقراری سیستمی فدراتیو در این نقطه جنوبی اوکراین و احتمالا در مناطق شرقی اوکراین که با غرب روسیه هم مرزند، سعی میکند حضور خود دراین منطقه و دریای سیاه که ناوگان نظامی اش در آنجا مستقر است را حفظ کند.
در سوی دیگر امریکا و اروپا هم سرگرم واکنشهای خود در قبال تحولات اوکراین و کنشهای روسیه در این کشورند و در راستای منافع خود سرگرم یافتن راههایی برای تثبیت اوضاع اوکراین و حل مشکلات عظیم اقتصادی این کشور که نیازمند تزریق حداقل 20 میلیارد دالر است هستند.
آنچه پرواضح است اینکه بازی غربیها و روسیه در زمین سرد اوکراین و اصطکاک واشنگتن و بروکسل با مسکو در کی یف ادامه خواهد داشت و هریک از بازیگران منفردا و متفقا به منظور تأمین منافع و افزایش نفوذ منطقهای خود به اتکاء مولفههای قدرت برای اجرای سناریوهای خود مساعی لازم را خواهدنمود و از همین رهگذر تحولات اوکراین به سان تحولات دیگر مناطق جهان بویژه خاورمیانه و سوریه کماکان از ماهیتی سیال و دو قطبی برخوردارخواهد بود. چراکه در نظام بین الملل کنونی سرگرم کردن رقیب در حوزهای برای نیل به موقعیت برتر در حوزهای دیگر از تاکتیکهای همه بازیگران است و بیشترین دستاورد از آن بازیگرانی است که از مولفههای قدرت نرم افزاری و سخت افزاری بهتر و موثرتری از حیث سیاسی، دموکراسی، دیپلماسی، اقتصادی،فرهنگی، نظامی، امنیتی، جغرافیایی، تکنولوژیکی و...برخورداراست.
به رغم تحرکات روسیه در مناطق جنوبی و شرقی اوکراین و دخالت نظامی مستقیم در سواستوپول به نظر نمیرسد هدف روسیه اشغال شبه جزیره کریمه باشد چراکه در صورت ارتکاب چنین اشتباهی با چالشی جدی در عرصه بین المللی و منطقهای روبرو خواهدشد و چه بسا غرب برای بدست آوردن بهانهای برای افزایش فشار بر روسیه علاقمند به چنین اقدامی از سوی مسکو باشد تا اسب تروایی نصیبش گردد. از دیگر سو سرگرمی کرملین در کریمه و داخل اوکراین سبب خواهد شد تا امریکا و غرب فرصت را مغتنم شمرده و بحران سوریه را به نفع خود هدایت کند و پس از فراغ بال در سوریه، بیش از گذشته بر تغییر در روسیه متمرکز گردد.
سرمقاله شماره 187 روزنامه انصار
نویسنده: افشار سلیمانی
تاریخ: 12/12/1392
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/1526